Narodowe Czytanie 2023. Czytanie "Nad Niemnem" przy fontannie z żabkami w Lęborku

Pod Patronatem Honorowym Pary Prezydenckiej lekturą 12. edycji jest "Nad Niemnem", najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. W Lęborku akcja odbędzie się już dziś, w piątek 8 września w godz. 11-13 przy fontannie z żabkami.
"To książka nastrojowa, napisana barwnym językiem, a zarazem donośna i sugestywna w swoim patriotycznym przesłaniu. (…) Spotkajmy się z rodzinami Bohatyrowiczów, Korczyńskich i innymi postaciami, wysłuchajmy ich rozmów o Polsce, ale też tych codziennych pogawędek „przy polskim stole”. Odkryjmy na nowo atmosferę tego dzieła, bogatą nadniemeńską przyrodę, wspaniałe pejzaże i krajobrazy. Przypomnijmy wreszcie ważne dziedzictwo Powstania Styczniowego, które powraca we wspomnieniach bohaterów i legendzie jako symbol i fundament narodowej pamięci i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu" – podkreślił w liście Prezydent RP Andrzej Duda.

Każdy, kto przyniesie książkę "Nad Niemnem" może otrzymać pamiątkową pieczęć z wydarzenia. Dodatkowo organizatorzy przygotowali grę terenową na platformie Action Track ze znajomości powieści dla uczniów szkół średnich i wszystkich zainteresowanych.

Organizatorami wydarzenia są: Miejska Biblioteka Publiczna w Lęborku, LOT Ziemia Lęborska - Łeba, Agencja Turystyczna "Przygoda", Urząd Miasta Lębork, Starostwo Powiatowe w Lęborku.

"Nad Niemnem" to najbardziej znana powieść Elizy Orzeszkowej. Powstawała w latach 1886-1887, a w formie książki ukazała się w 1888 roku. Ze względu na barwne opisy, wyrazistych bohaterów i odwołania historyczne dzieło porównywano do Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza. Żadna inna książka pisarki nie została tak entuzjastycznie przyjęta przez recenzentów. Chwalono m.in. sprawne połączenie dydaktyzmu z walorami artystycznymi i przemyślaną kompozycję całości. "Nad Niemnem" cieszyło się popularnością i uznaniem kolejnych pokoleń czytelników.

W II Rzeczypospolitej powieścią zainteresowało się kino. Ekranizację książki ukończono w 1939 roku, ale obraz zaginął w czasie II wojny światowej. Kolejny film nakręcono w połowie lat 80. XX wieku. Nad Niemnem to jeden najważniejszych utworów literatury polskiej podejmujący tematykę Powstania Styczniowego, którego 160–lecie obchodzone jest w 2023 roku.

Akcja Narodowego Czytania została zainicjowana w 2012 roku wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a w rok później przeczytano "Trylogię" Henryka Sienkiewicza.

W 2015 roku w warszawskim Ogrodzie Saskim Prezydent RP Andrzej Duda wraz z Małżonką Agatą Kornhauser–Dudą rozpoczęli Narodowe Czytanie "Lalki" Bolesława Prusa. W 2016 roku czytano "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza, a w 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego.

Akcja Narodowego Czytania w 2018 roku miała wyjątkowy charakter – w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości Para Prezydencka zaprosiła do lektury "Przedwiośnia" Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, "Antologii Niepodległości" – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów, zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.

W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były "Nowele polskie" – zbiór 8 utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego. Nowele zostały wybrane przez Parę Prezydencką z ponad stu propozycji tytułów przesłanych do Kancelarii Prezydenta.

Lekturą Narodowego Czytania 2020 była "Balladyna" Juliusza Słowackiego, rok później "Moralność pani Dulskiej" Gabrieli Zapolskiej, a w 2022 roku – w Roku Romantyzmu Polskiego – w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie "Ballad i romansów" Adama Mickiewicza.